Złodzieje próbują oszukiwać swoje ofiary na
różne sposoby. Jednym z nich jest podszywanie się pod kogoś zaufanego,
np. członka rodziny lub funkcjonariusza Policji. Cel jest ten sam.
Wyłudzenie pieniędzy lub kradzież innych wartości, np. sprzętu,
biżuterii, dokumentów. Jak rozpoznać oszusta? Oto kilka wskazówek.
Na czym polegają oszustwa na wnuczka?
Choć najczęściej używa się określenia na wnuczka, oszust
może podszyć się pod innego członka rodziny lub bliskiego znajomego.
Scenariusze zazwyczaj wyglądają podobnie. Upatrzona ofiara (zazwyczaj
osoba starsza lub samotna) odbiera telefon wykonany od rzekomego członka
rodziny.
Rozmówca, zapytany o zmieniony głos, tłumaczy się przeziębieniem,
zmęczeniem. Prawdopodobnie nawet nie zna imienia osoby, pod którą się
podszywa, dlatego nie przedstawia się („to ja, babciu”). Podczas rozmowy
szybko porusza temat pożyczki. Chodzi o jak najszybsze dostarczenie mu
pieniędzy. Jako powód najczęściej podaje jedną z poniższych historyjek.
- Zadłużenie – oszust mówi, że wziął pożyczkę, którą musi szybko spłacić, albo nie ma pieniędzy na ratę kredytu.
- Okup – oszust podszywa się pod wnuczka lub syna i twierdzi, że został porwany i potrzebuje pieniędzy na okup.
- Wypadek – złodziej opowiada historię o spowodowanym przez
niego wypadku drogowym i mówi, że szybko potrzebuje pieniędzy, aby
uniknąć konsekwencji, których domaga się ofiara.
- Inwestycja – rzekomy wnuk lub dziecko przekonuje, że pilnie
potrzebuje określonej kwoty na intratną inwestycję, która wkrótce się
zwróci z ogromnym zyskiem.
- Operacja – podszywający się pod krewnego złodziej przekonuje,
że musi poddać się poważnej operacji i natychmiast potrzebne są mu
pieniądze na zabieg.
Podejrzany telefon od wnuczka – co robić
Zawsze po otrzymaniu podobnego jak powyżej telefonu zadzwoń do
wnuczka lub krewnego, żeby potwierdzić informację. Jeśli to możliwe –
spotkaj się z nim.
Jeśli nie rozpoznajesz głosu, odłóż słuchawkę – oszuści wywierają
silny nacisk i presję, mają doświadczenie w manipulowaniu ludźmi, więc
im szybciej zakończysz rozmowę, tym lepiej.
Jeśli masz przekazać pieniądze komuś z rodziny, rób to tylko
osobiście – bardzo charakterystyczne dla oszustw „na wnuczka” jest
przysyłanie pośrednika, który ma odebrać pieniądze. Nie dawaj gotówki
ani cennych rzeczy w ręce kogoś, kogo nie znasz.
Odbierając telefon z prośbą o pieniądze nigdy nie mów ile masz gotówki i staraj się nie udzielać żadnych informacji osobistych.
Jeżeli masz starszych rodziców lub dziadków, tym bardziej samotnych – przekaż im te informacje!
Oszustwa na policjanta
Zdarza się, że oszust podszywa się pod członka rodziny, a następnie
pod policjanta. Najpierw dzwoni rzekomy wnuk i prosi o określoną sumę
pieniędzy. Następnie ofiara dostaje kolejny telefon – oszust podszywa
się pod policjanta lub funkcjonariusza CBŚP (Centralne Biuro Śledcze
Policji). Mówi, że wcześniejsza rozmowa była manipulacją złodzieja,
którego właśnie rozpracowują. Twierdzi, że konieczne jest zrobienie
przelewu na podane konto, co pomoże w jego schwytaniu. Wywiera presję, a
nawet grozi karą za odmowę współpracy.
Inny sposób złodziei to próba wyłudzenia fikcyjnej łapówki. Oszust
podaje się za policjanta i informuje, że w sprawie osoby, do której
dzwoni zostało wszczęte dochodzenie. Obiecuje odstąpienie od
postępowania w zamian za określoną sumę pieniędzy.
Pamiętaj o tych zasadach
Jakie są cechy charakterystyczne tego typu oszustw i co zrobić, żeby nie dać się zmanipulować?
Policja nigdy nie informuje o prowadzonych sprawach telefonicznie – odłóż słuchawkę, nic Ci za to nie grozi.
Policja nigdy nie żąda przekazania pieniędzy lub cennych rzeczy – jeśli ktoś do Ciebie zadzwoni w tej sprawie – odłóż słuchawkę.
Policja musi działać zgodnie z procedurami – funkcjonariusz na
początku rozmowy przedstawia się i podaje stopień oraz pokazuje
legitymację, na której jest imię, nazwisko, zdjęcie, stopień, numer
legitymacji, numer identyfikacyjny, data ważności (obecne legitymacje są
ważne do 2018 roku).
Policjant musi być także wyposażony w odznakę. Masz prawo wylegitymować funkcjonariusza i przeczytać dane na jego dokumencie.
Po zakończeniu rozmowy telefonicznej z rzekomym policjantem, zadzwoń pod 997 i poinformuj Policję o zaistniałej sytuacji.
Pamiętaj, że Policja nie ma prawa żądać od Ciebie pieniędzy lub
cennych rzeczy (np. mówiąc, że istnieje podejrzenie iż zostały
skradzione).
Przezorność popłaca
Nigdy nie przekazuj osobie obcej swoich danych, dokumentów, nie
pozwól spisywać informacji z dowodu osobistego. Mogą zostać użyte przez
oszusta do zaciągnięcia kredytu, pożyczki, podpisania fikcyjnej umowy.
nie zwlekaj ze sprawdzeniem tożsamości każdego, kto niespodziewanie
prosi Cię o pieniądze.
Wyprzedź oszusta i załóż bezpłatne konto w BIK. Dzięki temu
dostaniesz natychmiastowy alert, gdy ktoś będzie chciał posłużyć się
Twoją tożsamością w celu wyłudzenia kredytu w banku.
